Alfabet hiszpański

Alfabet hiszpański składa się z 27 liter. To aż o 5 liter mniej niż w języku polskim! Poza tym, większość z nich wymawia się niemal identycznie, tak jak w naszej mowie ojczystej, no poza kilkoma małymi wyjątkami. Ale, czym byłyby reguły bez wyjątków?

alfabeto, abecedario – alfabet

Kolejna dobra wiadomość jest taka, że w języku hiszpańskim czytamy, tak jak piszemy. Zatem, jak tylko utrwalisz sobie zasady hiszpańskiej wymowy, czytanie i mówienie nie będą stanowiły dla Ciebie żadnego wyzwania.

Abecadło śpiewająco

Zanim przyjrzymy się każdej literze z osobna, zachęcam Cię do wysłuchania, a nawet zaśpiewania, dziecięcej piosenki, w której możesz usłyszeć jak owe litery należy wymawiać.

Jeśli odśpiewałeś już hiszpański alfabet, rzućmy okiem na jego litery i kilka, nazwijmy to, dźwięków. Choć Hiszpańska Akademia Królewska (RAE) nie wpisuje tych dźwięków w poczet hiszpańskiego abecadła, to nie możemy udawać, że ich nie ma.

Alfabet hiszpański – wymowa

Ale o tych tajemniczych dźwiękach za chwilkę. Zacznijmy od tego, co w Hiszpanii jest określane mianem alfabetu. Przy okazji nauczymy się nazw kilku zwierzaków.

W poniższej tabelce możesz odsłuchać jak poprawnie wymówić każdą hiszpańską literę i odsłuchać przykładu.

Na słuchaniu jednak nie kończ! Powtórz te dźwięki i słowa na głos. W ten sposób szybciej zapamiętasz i wymowę i nowe słówka.

No to zaczynamy!

Letra Litera	Pronunciación Wymowa	Ejemplo Przykład
Aa	🔊 (a)	🔊 ardilla
Bb	🔊 (be)	🔊 ballena
Cc	🔊 (ce)	🔊 ciervo 🔊 cocodrilo
Dd	🔊 (de)	🔊 delfín
Ee	🔊 (e)	🔊 elefante
Ff	🔊 (efe)	🔊 flamenco
Gg	🔊 (ge)	🔊 gato 🔊 gecko
Hh	🔊 (hache)	🔊 hiena
Ii	🔊 (i)	🔊 impala
Jj	🔊 (jota)	🔊 jirafa
Kk	🔊 (ka)	🔊 koala
Ll	🔊 (ele)	🔊 león
Mm	🔊 (eme)	🔊 mono
Nn	🔊 (ene)	🔊 nutria
Ññ	🔊 (eñe)	🔊 ñu
Oo	🔊 (o)	🔊 oso
Pp	🔊 (pe)	🔊 pingüino
Qq	🔊 (cu)	🔊 quetzal
Rr	🔊 (ere)	🔊 rana
Ss	🔊 (ese)	🔊 serpiente
Tt	🔊 (te)	🔊 tortuga
Uu	🔊 (u)	🔊 uraca
Vv	🔊 (uve)	🔊 vaca
Ww	🔊 (uve doble)	🔊 wapiti
Xx	🔊 (equis)	🔊 pez de rayos X
Yy	🔊 (i griega)	🔊 yak
Zz	🔊 (zeta)	🔊 zorro

Niby takie same, ale jednak inne

Pewnie zauważyłeś, że litery: C, G, H, J, Ñ, V, W, Y, Z, różnią się od dźwięków, który my wpisujemy w te znaki. Do „C” i „G” jeszcze wrócimy, a w przypadku pozostałych:

• H – jest nieme i go nie wymawiamy.
• J – wymawiamy jak „h”.
• Ñ – to dźwięk pomiędzy naszym „ni” lub „ń”.
• V –  ten dźwięk to mała pułapka. Ni to nasze „w”, ni to „b”, czasem usłyszysz czyściusieńkie „b”, jak w słowie ¡vale! (oznacza: ok, w porządku) a czasem, tak jak w słowie vaca, da się słyszeć, że jakby dźwięk ten chce do „b”, ale „w” mu na to nie pozwala.
• W – to chyba najrzadziej występująca litera w języku hiszpańskim i w zasadzie, poza słowami obcego pochodzenia, nie występuje. To odpowiednik naszego „ł”, żeby móc wymówić np. Winston, Washington.
• Y –  wymawia się jak nasze „j” (skoro nasze „j” to „h”, to „y” robi za „j” – i wszystko jasne). W niektórych regionach brzmi bardziej jak nasze „dzi”, „ź”.
• Z –  to odpowiednik angielskiego dźwięku „th” – θ, czyli tego co powstaje, kiedy przyciśniemy język zębami i spróbujemy powiedzieć „z”.

Proste, prawda! Jak już wspominałam w artykule: 15 powodów, dla których warto uczyć się hiszpańskiego, my, Polacy, jesteśmy uprzywilejowani, jeśli chodzi o naukę języków.

Kiedy C spotyka E

Musisz wiedzieć, że samogłoski „E” i „I” mają specjalną moc, której nie posiada żadna inna litera alfabetu hiszpańskiego – one potrafią odmienić „C” i „G”, tak że ich rodzona matka by nie poznała.

Kiedy „C” spotyka, na przykład „A”, nie dzieje się nic – una casa (dom), czytamy una kasa, ale kiedy do „C” zbliży się „E” lub „I”, wówczas dzieje się magia i otrzymujemy coś zbliżonego do naszego „S”: cena (kolacja) – czyt. sena; cine (kino) – czyt. sine.

Trójkącik z G

Podobnie sprawa ma się z „G”. 

„G” zachowuje się przyzwoicie ze wszystkimi literami, ale kiedy spotka „E” lub „I” dźwiękowo szaleje i zmienia się w he lub hi:

• un genio (geniusz) – czyt. henio
• un gilipollas  (to niecenzuralne słowo, możesz dowiedzieć się co oznacza z artykułu: Przekleństwa po hiszpańsku) – czyt. hilipojas

Ale na „G” jest sposób – trójkącik z „U”! Jeśli pomiędzy te krnąbrne pary wstawimy ułożone „U”: GUE lub GUI, możemy wtedy przeczytać:

• ge: guerra (wojna) – czyt. gerra
• gi: guía (przewodnik) – czyt. giia

Na tym się sprawa nie kończy. Bo „U” też czasem chce brylować i potrafi się nieco zbuntować. „U” wierzy też, że potrafi wywołać uśmiech. Jak? Ü!

Zawsze kiedy się pojawi, panuje ład wśród zasad wymowy, bo „Ü” wymusza, żeby przeczytać wszystko, tak jak jest zapisane.

Nie zdarza się to często, ale uśmiechnięte „Ü” możemy spotkać, np. w tych słowach.

• cigüeña (bocian) – czyt. siguenia,
• vergüenza (wstyd) – czyt. werguenθa,
• bilingüe (dwujęzyczny) – czyt. bilingue.

Alfabetowi banici

Żyją na alfabetowym marginesie. Nie mają swojego miejsca w szeregach hiszpańskich liter, ale istnieją, tworząc swoją własną kategorię. Nazywają ich dwuznakami.

• LL – podwójne „l” brzmi podobnie do naszego „j” lub „dzi”, „ź” – wszystko zależy od regionu.
• CH – to miękki odpowiednik naszego „cz”.
• QU – literze „q” często towarzyszy „u”, choć w tej relacji, „u” jest czymś w rodzaju tabu, nigdy nie zostaje wypowiedziane:
  • que (czyt. ke) – co; że,
  • un toque (czyt. un toke)-  dotyk.
• RR – jeśli spotkasz w słowie bliźniaków „r”, nie pozostaje Ci nic innego, jak podkręcić język i dźwięcznie zawołać ich po imieniu, tak się dzieje na przykład w słowie perro – pies.

Mapa do klucza

No i stało się! Właśnie zdobyłeś ważną umiejętność. To dzięki niej odczytasz mapę, prowadzącą do klucza, który otworzy Ci drzwi do świata hiszpańskojęzycznego.

Podróż ta nie jest ani krótka, ani łatwa. Dlatego, przygotuj się właściwie. Powtórz jeszcze raz wszystkie usłyszane słowa na głos, przeliteruj nazwy zwierzaków, swoje imię i nazwisko. A kiedy będziesz gotowy, przejdź do artykułu: Liczby po hiszpańsku – gdzie ocalimy świat od zagłady.